Er zijn ongeveer 30.000 goede doelen ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.
Maar anders dan bedrijven hoeven zij geen jaarrekening te overleggen. Er is
wel een onafhankelijke instantie die enig toezicht houdt op goede doelen:
het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Ruim 700 organisaties hebben hier
hun jaarverslag gedeponeerd.

Het CBF verstrekt ook keurmerken aan liefdadigheidsinstellingen. Dit
gaat niet zomaar: een organisatie moet aan allerlei criteria voldoen. Zo
moet er een meerjarenbeleidsplan zijn, dienen jaarverslagen openbaar te zijn
en moet de jaarrekening worden voorzien van een accountantsverklaring. Ook
mogen de kosten voor fondsenwerving niet hoger zijn dan 25 procent van de
opbrengsten. Andere kosten, bijvoorbeeld voor overhead of voorlichting
vallen hierbuiten.

Een keurmerk is vijf jaar geldig en het CBF ziet elk jaar toe op de
bovenstaande gebieden. Kleine of startende liefdadigheidsinstellingen kunnen
ook een verklaring van geen bezwaar aanvragen. Zij worden op dezelfde
gebieden getoetst als bij het CBF-keurmerk, maar de toetsing is wat minder
zwaar.

Het keurmerk en de verklaring zeggen iets over de organisatie van een
charitatieve instelling, maar bieden geen garantie dat je donatie ook goed
wordt besteed. Alleen een jaarverslag kan daar mogelijk meer duidelijkheid
over verschaffen.

Maar aan die jaarverslagen schort vaak nog wel het een en ander.
Accountantskantoor Pricewaterhousecoopers neemt elk jaar de financiële
verantwoording van goede doelen onder de loep, voor de uitreiking van de
Transparant Prijs voor het beste jaarverslag. Hieruit blijkt dat nog veel
organisaties niet goed genoeg aangeven wat feitelijk wordt besteed aan het
goede doel en wat de kosten zijn voor administratie en beheer.

De bij het CBF geregistreerde goede doelen hadden vorig jaar bij elkaar ruim
2,6 miljard euro te besteden. Het is natuurlijk wel belangrijk dat dit geld
goed terecht komt.

Wie een goed doel wil selecteren moet allereerst bepalen naar wel doel
zijn hart uitgaat. Heb je veel op met de natuur? Of juist met sport of
ontwikkelingshulp? Gaat je voorkeur uit naar een grote of kleine
organisatie? Wil je bijdragen aan een bepaald project of aan een
organisatie?

Kijk vervolgens wat de organisatie heeft vastgelegd. Wat wil dit goede doel
precies? Zijn het concrete en meetbare doelstellingen (bijvoorbeeld vier
scholen bouwen in Kenia)? En verantwoorden ze in hun jaarverslag ook de
resultaten?

Waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt, maar het is natuurlijk wel
belangrijk dat een organisatie hier lering uit trekt. Kijk daarom of de
organisatie verbeterplannen heeft opgesteld.

Ook de besteding is natuurlijk heel belangrijk. Het zou jammer zijn als
je geld grotendeels naar briefpapier en een duur kantoorpand vloeit. Maak
wel een eerlijke vergelijking. Een organisatie die alleen fondsen werft
slurpt minder kosten op dan een instelling die eigen projecten uitvoert.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl